આજની જીવનશૈલીમાં મોબાઈલ ફોન આપણા દિવસની શરૂઆતથી રાત સુધી આપણી સાથે જ રહે છે. ઘણા લોકો સૂતી વખતે ફોનને બિલકુલ નજીક અને બિલકુલ પાસ રાખીને સો જઈએ છીએ. પરંતુ સોશિયલ મીડિયા પર વારંવાર એક સવાલ ઉઠતો રહે છે, કે રાતે ફોન માથા પાસે રાખવીને સૂવાથી બ્રેન ટ્યૂમર થઈ શકે છે? ફોન હાનિકારક છે કે, નહીં? શું રેડિએશન હકીકતમાં મગજને નુકસાન પહોંચાડે છે? આ કન્ફ્યૂજનને દૂર કરવા માટે જરૂરી છે કે, આપણે WHO અને વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસના પરિણામોને સમજીએ.
મોબાઇલ ફોન, Wi-Fi અને બ્લૂટૂથ—ત્રણે Radiofrequency Electromagnetic Fields (RF-EMF) છોડે છે. આ જ ઊર્જા તરંગો આપણું વાયરલેસ કમ્યુનિકેશન ચલાવે છે. ઘણી વાર લોકો આને જોઈને ડરી જાય છે, પરંતુ હકીકત થોડું અલગ છે. ચાલો જાણીએ કે વિજ્ઞાન શું કહે છે અને કઈ આદતો ઊંઘ અને મગજના સ્વાસ્થ્ય માટે સારી છે.
WHO શું કહે છે? સૌથી મહત્વનો તથ્ય
WHOની કેન્સર રીસર્ચ એજન્સી IARCએ RF-EMFને Group 2B—”સમભવિત કેન્સરકારક” તરીકે વર્ગીકૃત કર્યું છે. તેનો અર્થ એ નથી કે મોબાઇલ ફોન સીધો બ્રેઇન ટ્યુમર કરે છે. એનો સીધો અર્થ એટલો જ છે કે થોડા પ્રારંભિક ડેટા ચિંતા ઉભી કરે છે, પરંતુ પુખ્ત અને નિર્ણયકારક પુરાવા અત્યાર સુધી મળ્યા નથી.
તો સત્ય શું છે?
* અત્યાર સુધીના મોટા અને લાંબા અભ્યાસોમાં ફોનના ઉપયોગ અને બ્રેઇન ટ્યુમર વચ્ચે કોઈ સતત કે સ્પષ્ટ સંબંધ મળ્યો નથી.
* સામાન્ય મોબાઇલ ઉપયોગ (કોલિંગ, સ્ક્રોલિંગ, Wi-Fi)ને હાલ સુધી ખતરનાક સ્તરનું માનવામાં આવ્યું નથી.
* પરંતુ “સેફ ડિસ્ટન્સ” રાખવું હંમેશાં સમજદારીપૂર્ણ છે—બિલકુલ એ રીતે જેમ ધૂપથી બચવા માટે આપણે સનસ્ક્રીન લગાવીએ છે.
તો શું ફોનને તકીયાથી નજીક રાખવો યોગ્ય છે?
વિજ્ઞાનિક રીતે આ સાબિત થયું નથી કે ફોનને નજીક રાખવાથી બ્રેઇન ટ્યૂમર થાય. પરંતુ એક વાત સ્પષ્ટ છે:
* ફોન શરીરને જેટલો નજીક હશે, RF-EMFનો એક્સ્પોઝર એટલો વધારે હશે.
* રાત્રે ફોન પાસે રાખવાથી ઊંઘની ગુણવત્તા ખરાબ થાય છે—બ્લૂ લાઇટ, નોટિફિકેશન્સ, માઇક્રો-અલર્ટ્સ મગજને સક્રિય રાખે છે.
* કેટલીક સ્ટડીઝ લાંબા સમય સુધી બહુ નજીક સંપર્ક રાખવાના મામલે સાવધાની સૂચવે છે.
