નિષ્ણાત કાર્યકારી જૂથની ભલામણોના આધારે માર્કેટ રેગ્યુલેટરે ઓપ્શન્સ ડીલમાં નીચા સ્ટ્રાઈક પ્રાઈસ, ઓપ્શન પ્રીમિયમ અપફ્રન્ટ લેવા, લઘુત્તમ કોન્ટ્રાક્ટનું કદ ત્રણ ગણું વધારવા અને સાપ્તાહિક સેટલમેન્ટ ઘટાડવાની દરખાસ્ત કરી છે. આ બહુપ્રતિક્ષિત ભલામણો વિવિધ નાણાકીય નિયમનકારો અને અર્થશાસ્ત્રીઓ દ્વારા ડેરિવેટિવ્ઝ માર્કેટમાં વધુ પડતી અસ્થિરતાને પગલે નાના રોકાણકારો દ્વારા ભારે નુકસાન સહન કરવાની ચિંતા વચ્ચે આવી છે. ડેરિવેટિવ્ઝ માર્કેટમાં દરરોજ રૂપિયા ૪૦૦ લાખ કરોડથી વધુનો વેપાર થાય છે. આજે એડવાઈઝરી બહાર પાડતા પહેલા નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ ખાતે એક ઈવેન્ટમાં બોલતા સેબીના ચેરપર્સન માધવી પુરી બુચે જણાવ્યું હતું કે, ‘જો ડેરિવેટિવ ડીલમાં પરિવારની બચતને કારણે ર્વાષિક રૂપિયા ૫૦,૦૦૦ થી રૂપિયા ૬૦,૦૦૦નું નુકસાન થાય છે, તો તે એક મોટી ચિંતાનું કારણ છે. જ્યારે એક્સચેન્જના નફા પર નવા નિયમોની અસર વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે, NSEના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને CEO આશિષ કુમાર ચૌહાણે કહ્યું કે, એક્સચેન્જ પ્રથમ લેવલનું નિયમનકાર છે અને નફો બીજા ક્રમે આવે છે. તેમણે કહ્યું કે, એકવાર ડેરિવેટિવ્ઝને આખરી ઓપ અપાયા બાદ તેઓ સેબીની માર્ગદશિર્કાનું પાલન કરશે.
સેબીની દરખાસ્તનો અર્થ એ છે કે એક્સચેન્જોએ ઓપ્શન સેગમેન્ટમાં દરેક સાપ્તાહિક સેટલમેન્ટ માટે બેન્ચમાર્ક રાખવો પડશે. હાલમાં ઈન્ડેક્સનું સાપ્તાહિક સેટલમેન્ટ અઠવાડિયાના દરેક દિવસે થાય છે. આનાથી સટ્ટાકીય વેપારને પ્રોત્સાહન મળે છે અને મોટાભાગના સટ્ટાકીય વેપાર સમાધાનના દિવસે જ થાય છે. આ સાથે રેગ્યુલેટરે ઓછામાં ઓછું કોન્ટ્રાક્ટનું કદ વર્તમાન રૂપિયા ૫ લાખથી વધારીને રૂપિયા ૧૫-૨૦ લાખ કરવાની યોજના બનાવી છે. આ કરાર અમલમાં આવ્યા પછી બીજા ૬ મહિના માટે લંબાવવામાં આવશે. આ ઉપરાંત સેબીએ અગાઉથી ખરીદદારો પાસેથી ઓપ્શન પ્રીમિયમ લેવા પતાવટના દિવસે કોન્ટ્રાક્ટ માજિર્ન વધારવું. ઇન્ટ્રા-ડે ધોરણે મોનિટરિંગ પોઝિશન લિમિટ કોન્ટ્રાક્ટ સ્ટ્રાઇકને તર્કસંગત બનાવવું અને સેટલમેન્ટ ડે પર કૅલેન્ડર સ્પ્રેડનો લાભ દૂર કરવા જેવા અન્ય પ્રસ્તાવો કર્યા છે. સેબીના જણાવ્યા અનુસાર નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪માં NSE પર ઈન્ડેક્સ ડેરિવેટિવ્ઝના ટ્રેડિંગથી ૯૨.૫ લાખ રોકાણકારો અને કંપનીઓને કુલ રૂપિયા ૫૧,૬૮૯ કરોડનું નુકસાન થયું છે. એક્સચેન્જો સિવાય નવા નિયમો બ્રોકર્સને પણ અસર કરશે. જેઓ પહેલાથી જ ઘણા નિયમોમાં ફેરફાર સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે.
