*શ્રી શક્તિસૂત્રમ્ – આદિશક્તિ અંબિકાના અવતરણની ગાથા*
સર્વે માઈભક્તોને આદિત શાહના જય અંબે…
વાચક મિત્રો, આજે નવરાત્રિનો બીજો દિવસ છે. ગઈ કાલે આપણે દસ મહાવિદ્યાઓમાં અગ્રેસર એવી દેવી મહાકાલી વિશે જાણેલું. હવે આજે જાણીશું બીજી મહાવિદ્યા દેવી તારા વિશે…
દેવી તારા
દેવી તારાનું મૂળ તાંત્રિક લખાણ તારા-રહસ્ય નામના ગ્રંથમાં નોંધાયેલું છે. દંતકથાઓ પ્રમાણે દેવો અને અસુરો વચ્ચે મહાસાગરના મંથન દરમિયાન દેવી તારાનું પ્રાગટ્ય થાય છે. ભગવાન શિવએ ઝેર પીધું હતું જે સમુદ્રના મંથનમાંથી નીકળ્યું હતું જેના લીધે તેમનું ગળું વાદળી રંગમાં પરિવર્તિત થયું હતું. આમ કરવાથી જગતને તો તેમણે વિનાશમાંથી બચાવ્યું હતું, પરંતુ તે ઝેરના શક્તિશાળી પ્રભાવ હેઠળ દેવાધિદેવ મહાદેવ અચેતન થઈ ગયા હતા. આ સમયે મહાદેવી તારા પ્રગટ થયા અને મહાદેવને તેમણે પોતાના ખોળામાં સુવાડીને તેમનું તમામ ઝેર ચૂસી લીધું અને પોતાના સ્તનપાન દ્વારા ફરીથી મહાદેવને ચેતન અવસ્થામાં પાછા લાવ્યા.
અદભુત રામાયણ નામના ગ્રંથાનુસાર, જ્યારે કાલીના સ્વરૂપમાં સીતા સહસ્રસ્કૃત રાવણને મારી નાંખે છે, ત્યારે બ્રહ્મા અને અન્ય દેવો તેમને સ્તોત્ર સાથે મહાયંત્રમાં પ્રસ્થાપિત કરે છે, જે પછી દેવી તારા પોતાના ઉગ્ર સ્વરૂપમાંથી શાંત સ્વરૂપ ગ્રહણ કરે છે. તેમના જમણા હાથમાં તલવાર ધારણ કરીને દેવીએ બ્રહ્મા પાસેથી વાઘની ચામડીનું વસ્ત્ર સ્વીકારી, પોતાના સુવર્ણ મુકુટને દૂર કરી, પોતાના વાળને જટામંડિત કરે છે અને અક્ષોભ્ય નામના નાગથી અંબોડો વાળે છે. બ્રહ્મવિદ્યાના વરદાનની પ્રાપ્તિ માટે મહાદેવ જમીન પર સૂઈને તેમને પોતાનો પગ પોતાના શરીર પર મૂકવા વિનંતી કરે છે જેના પછી દેવી પોતાના ડાબા પગને તેમની છાતી પર મૂક્યો હતો અને તેમને વરબદ્ધ કરે છે. ભેટસ્વરૂપે રુદ્ર તેણીને વાદળી કમળ અને મુંડમાળા ધરે છે.
સ્વરૂપ
આમ કાલિ અને તારા દેખાવમાં સમાન છે. બંનેને સૂર્યની જેમ ચમકતા સ્વરૂપમાં, નિષ્ક્રિય અથવા શબ જેવા સ્વરૂપમાં સૂતેલા શિવ પર ઊભેલા વર્ણવવામાં આવ્યા છે. જો કે, કાલિને કાળા રંગમાં તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે, જ્યારે તારાને વાદળી તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે. બંને ઓછા કપડા પહેરે છે, જો કે તારા વાઘની ચામડીનો સ્કર્ટ પહેરે છે, જ્યારે કાલિ કપાયેલા હોથ અને ખોપડીઓનો સ્કર્ટ પહેરે છે. બંને કચરાયેલી માનવીય માથાના માળા પહેરતા હોય છે. તારાને પ્રતિષ્ઠિધા મુદ્રામાં (જેમાં ડાબે પગ આગળ છે) માં ઊભા દર્શાવવામાં આવે છે. તારા પાસે આઠ તારા નામના આઠ સ્વરૂપો છે જેમના નામ અનુક્રમે એકજાતા, ઉગ્રતારા, મહાગૌરી, કામેશ્વરી, ચામુંડા, નિલાસરસ્વતી, વજ્રા, અને ભદ્રકાલી છે. પોતાના માતૃરૂપ સ્વભાવને લીધે તારાને તેના ભક્તો અથવા તાંત્રિકો પ્રત્યે વધારે અભિગમક્ષમ હોવાનું કહેવાય છે.