મહાભારત અનુસાર, જ્યારે યુદ્ધ સમાપ્ત થયું ત્યારે શ્રીકૃષ્ણ અર્જુનને તેના રથમાં લઈને એકાંત સ્થળે ગયા હતા. ત્યાં પહોંચ્યા બાદ શ્રીકૃષ્ણે અર્જુનને તરત જ રથમાંથી ઊતરવા કહ્યું. જેવા અર્જુન રથમાંથી બહાર આવ્યા, તેની સાથે જ રથમાં આગ લાગી ગઈ.
જ્યારે આ ઘટનાને લઈને વૃંદાવનના જ્યોતિષાચાર્ય રાધાકાંત વત્સને પૂછવામાં આવ્યું, તો તેણે આ ઘટના પાછળનું ખૂબ જ રસપ્રદ તથ્ય જણાવ્યું. આવો, આ વિષયમાં વિગતવાર જાણીએ.
મહાભારત યુદ્ધ પહેલાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે અર્જુનનો સારથિ બનવાનું સ્વીકાર્યું હતું. યુદ્ધ દરમિયાન શ્રીકૃષ્ણે અર્જુનના રથ પર ભગવાન હનુમાનને ધ્વજ ઉપર બેસવા માટે કહ્યું હતું, જેથી તેઓ રથની રક્ષા કરી શકે. હનુમાનજીએ આ સ્વીકાર્યું અને 18 દિવસ સુધી રથના ઉપર બેસીને તેની રક્ષા કરતા રહ્યા.
મહાભારતના યુદ્ધ દરમિયાન ખાસ કરીને કર્ણ અને ભીષ્મ જેવા મહારથીઓએ અર્જુનના રથ પર અનેક શક્તિશાળી અને દૈવી અસ્ત્રોથી હુમલો કર્યો હતો. આ અસ્ત્રો એટલા પ્રબળ હતા કે તેઓ ક્ષણમાં જ કંઈપણ નષ્ટ કરી શકે. પરંતુ હનુમાનજીની કૃપા અને શ્રીકૃષ્ણના સારથિ હોવાથી એ બધા પ્રહાર રથને નુકસાન પહોંચાડી શક્યા નહીં. હંમેશા જ્યારે કોઈ શક્તિશાળી અસ્ત્ર રથ સાથે અથડાતું, ત્યારે રથ થોડો પાછળ ધકેલાઈ જતો, પરંતુ ક્યારેય તૂટતો નહોતો.
જ્યારે મહાભારતનું યુદ્ધ પૂરું થયું અને પાંડવો વિજયી થયા, ત્યારે શ્રીકૃષ્ણે અર્જુનને સૌથી પહેલાં રથમાંથી ઊતરવા કહ્યું. અર્જુન થોડું આશ્ચર્યમાં પડી શ્રીકૃષ્ણને પૂછ્યું કે તેઓને તરત જ ઊતરવા કેમ કહી રહ્યા છે? ત્યારે શ્રીકૃષ્ણ સ્મિત સાથે બોલ્યા કે તું મારી વાત માનીને તરત ઊતરી જા. અર્જુન ઉતરી ગયા પછી, શ્રીકૃષ્ણ પણ રથમાંથી ઊતર્યા. જેવા શ્રીકૃષ્ણે રથનો સાત છોડ્યો, તેની સાથે રથમાં અચાનક આગ લાગી ગઈ અને ક્ષણમાં જ તે ભસ્મ થઈ ગયો.
આ જોઈને અર્જુન ચોંકી ગયા અને શ્રીકૃષ્ણને તેનું કારણ પૂછ્યું. ત્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે સમજાવ્યું કે આખા યુદ્ધ દરમ્યાન તારા રથ પર અનેક શક્તિશાળી અને દૈવી અસ્ત્રોથી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. હનુમાનજી અને મારી દૈવી શક્તિના કારણે જ રથ એ બધા પ્રહારોને સહન કરી શક્યો હતો, પરંતુ એ બધા અસ્ત્રોની ઊર્જા રથમાં જ એકઠી થઈ ગઈ હતી.
જો હું અને હનુમાનજી રથ પર હોત, તો એ ઊર્જા અમને કોઈ નુકસાન પહોંચાડી શકત નહીં. પરંતુ હવે યુદ્ધ પૂરું થઈ ગયું છે અને અમારું કામ પણ પૂરું થઈ ગયું છે, એટલે એ રથનો કોઈ ઉપયોગ નહોતો. જો અમે રથમાંથી નહીં ઉતરતા, તો એ ભયંકર ઊર્જા અમને નુકસાન પહોંચાડી શકતી. એટલા માટે મેં તને પહેલાં ઉતાર્યો અને પછી હું ઉતર્યો જેથી એ ઊર્જા રથને જ દહન કરી દે.
