નૌતપા દર વર્ષે ઉનાળાની ઋતુમાં આવે છે. એવી માન્યતાઓ છે કે નૌતપના નવ દિવસ સુધી સૂર્ય ભગવાન ઉગ્ર સ્વરૂપમાં રહે છે. આ દરમિયાન સૂર્ય ભગવાન રોહિણી નક્ષત્રમાં આવે છે અને ભીષણ ગરમીનો અહેસાસ કરાવે છે. સૂર્ય રોહિણી નક્ષત્રમાં પ્રવેશતાની સાથે જ પૃથ્વીનું તાપમાન વધી જાય છે.
વાસ્તવમાં, સૂર્ય રોહિણી નક્ષત્રમાં ૧૪ દિવસ માટે આવે છે, પરંતુ તે શરૂઆતમાં ૯ દિવસ માટે સૌથી વધુ ગરમ હોય છે. ચાલો જાણીએ કે આ વખતે નૌતપ કયા દિવસે થવાનું છે. આ વખતે સૂર્ય ૨૫ મે બુધવારે સવારે ૮:૧૬ કલાકે રોહિણી નક્ષત્રમાં પ્રવેશ કરશે. નૌતપા આ તારીખથી શરૂ થશે. ત્યારબાદ ૮ જૂન બુધવારે સવારે ૬.૪૦ કલાકે સૂર્ય રોહિણી નક્ષત્રમાંથી બહાર આવશે અને તેની સાથે જ નૌતપનો અંત આવશે. નૌતપા દરમિયાન લોકોએ ગરમી કરતાં વધુ સજાગ રહેવાની જરૂર છે.
નૌતપના સમયે સૂર્યના કિરણો સીધા પૃથ્વી પર પડે છે, જેના કારણે ગરમી ઘણી વધી જાય છે. આવા હવામાનમાં તોફાન અને વાવાઝોડાનો ભય પણ વધુ રહે છે. નૌતપામાં ઠંડી વસ્તુઓનું દાન કરવાથી ઘણું પુણ્ય મળે છે. નૌતપામાં સવારની પૂજા કર્યા બાદ વ્યક્તિએ સત્તુ, ઘડા, પંખો અથવા છત્રીનું દાન પણ કરી શકે છે જે સૂર્યથી રાહત આપે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન જરૂરિયાતમંદોને ઠંડી વસ્તુઓનું દાન કરવાથી બ્રહ્મા પ્રસન્ન થાય છે. જો તમે ઈચ્છો તો શરીરને ઠંડક આપનારી વસ્તુઓનું દાન પણ કરી શકો છો જેમ કે દહીં, નારિયેળ પાણી કે તરબૂચ. નૌતપમાં લોટમાંથી મૂર્તિ બનાવીને ભગવાન બ્રહ્માની પૂજા કરવાથી પણ લાભ થાય છે.
