લોકસભા બાદ દિલ્હી સેવા બિલ રાજ્યસભામાં પણ પસાર થઈ ગયું છે. દિલ્હી નેશનલ કેપિટલ ટેરિટરી એડમિનિસ્ટ્રેશન (સુધારા) બિલ ૨૦૨૩ સોમવારે ઉપલા ગૃહ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલ હવે કાયદાનું સ્વરૂપ લેશે. રાજ્યસભામાં બિલની તરફેણમાં ૧૩૧ અને વિરોધમાં ૧૦૨ વોટ પડ્યા હતા. રાજ્યસભામાંથી બિલ પાસ થવું એ મોદી સરકારની મોટી જીત છે, કારણ કે આમ આદમી પાર્ટીએ બિલને પડતું મૂકવા માટે તમામ પ્રયાસો કર્યા હતા. સીએમ કેજરીવાલે સમર્થન મેળવવા માટે નોન-એનડીએ પક્ષોના મુખ્યમંત્રીઓને મળ્યા હતા. કૃપા કરીને જણાવો કે રાજ્યસભામાં કુલ ૨૪૫ બેઠકો છે, જેમાંથી ૮ ખાલી છે.
મતલબ કે રાજ્યસભામાં હાલમાં ૨૩૭ બેઠકો છે. બિલ પસાર કરવા માટે સરકારને ૧૧૯ વોટની જરૂર હતી. ગૃહમાં એનડીએના ૧૧૨ સાંસદો છે. તેને નવીન પટનાયકના બીજુ જનતા દળના ૯ સાંસદોનું સમર્થન પણ મળ્યું હતું. આ સિવાય આંધ્રપ્રદેશના YSR કોંગ્રેસના ૯ સાંસદોનું સમર્થન પણ મળ્યું છે. એટલું જ નહીં ચંદ્રબાબુ નાયડુની ટીડીપીએ પણ મોદી સરકારને સમર્થન આપ્યું હતું. એનડીએના ૧૧૨ અને બીજેડી (૯)-વાયએસઆર (૯), કોંગ્રેસ અને ટીડીપી (૧)નું સમર્થન મેળવ્યા બાદ તેને ૧૩૧ મત મળ્યા હતા. બિલ પાસ થયા બાદ દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે મોદી સરકાર પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. તેણે તેને કાળો દિવસ ગણાવ્યો. મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું કે આજનો દિવસ ભારતના ઈતિહાસમાં કાળો દિવસ સાબિત થયો છે. આજે દિલ્હીની જનતાને ગુલામ બનાવવાનું બિલ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે આપણે આઝાદ ન હતા ત્યારે ૧૯૩૫માં અંગ્રેજોએ એક કાયદો બનાવ્યો હતો, જેમાં લખ્યું હતું કે ચૂંટણી થશે, પરંતુ ચૂંટાયેલી સરકાર પાસે કામ કરવાની સત્તા નહીં હોય. જ્યારે આઝાદી મળી ત્યારે બંધારણમાં લખેલું હતું કે ચૂંટાયેલી સરકારને કામ કરવાની સ્વતંત્રતા હશે.
આજે ૭૫ વર્ષ પછી મોદીજીએ આઝાદી છીનવી લીધી. દિલ્હીની જનતાના મતનું કોઈ મૂલ્ય બાકી નથી. સીએમ કેજરીવાલે વધુમાં કહ્યું, ’૧૧ મેના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ભારત એક લોકશાહી છે જેમાં જનતા સરકારને પસંદ કરે છે અને સરકાર પાસે કામ કરવાની શક્તિ હોવી જોઈએ. એક અઠવાડિયામાં સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશને પલટીને વટહુકમ લાવવામાં આવ્યો. આ કાયદામાં લખેલું છે કે જનતા જેને પણ ચૂંટે, પરંતુ સરકાર ઉપરાજ્યપાલ અને મોદીજી ચલાવશે. જો કોઈ દેશના વડાપ્રધાન સુપ્રીમ કોર્ટને ન સ્વીકારે તો તે દેશનું ભવિષ્ય શું હોઈ શકે. રાષ્ટ્રપતિના હસ્તાક્ષર બાદ આ બિલ એક એક્ટ બની જશે. આનાથી દિલ્હી સરકારની સત્તામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થશે અને લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરની સત્તામાં વધારો થશે. આ બિલમાં અધિકારીઓની પોસ્ટિંગ અને નિયંત્રણ અંગેના ર્નિણયો લેવા માટે નેશનલ કેપિટલ સિવિલ સર્વિસિસ ઓથોરિટીની રચના કરવાની જોગવાઈ છે. જો કે આ સમિતિનું નેતૃત્વ મુખ્યમંત્રી કરે છે, પરંતુ આ સમિતિમાં દિલ્હીના મુખ્ય સચિવ અને ગૃહ સચિવ પણ હોય છે. બહુમતીથી ર્નિણયો લેવાના હોય છે. તદુપરાંત, બિલ મુજબ, સમિતિના તબક્કા પછી પણ અંતિમ ર્નિણય લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર પાસે રહેશે, જે ફરીથી ચૂંટાયેલી સરકારને ગેરલાભમાં મૂકશે.
