કાઠમંડુ : ૨૬ સોશિયલ મીડિયા એપ્સ પર દેશ દ્વારા પ્રતિબંધ મૂક્યા બાદ સરકારના કથિત ભ્રષ્ટાચાર અને પોલીસ બર્બરતા સામે દેશના યુવાનો દ્વારા કરવામાં આવેલા ઐતિહાસિક વિરોધ પ્રદર્શન વચ્ચે નેપાળના વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીએ પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે.
નેપાળમાં ફેસબુક, વોટ્સએપ અને એક્સ (અગાઉ ટ્વિટર) જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેના કારણે જનરલ ઝેડના નેતૃત્વ હેઠળ મોટા પાયે વિરોધ પ્રદર્શનો શરૂ થયા હતા જેમાં ઓછામાં ઓછા ૧૯ લોકોના મોત થયા હતા અને ઘણા ઘાયલ થયા હતા. બિન-નોંધાયેલ સોશિયલ મીડિયા સાઇટ્સ પર સરકાર દ્વારા કડક કાર્યવાહી શરૂ થતાં કાઠમંડુ અને પોખરા, બુટવાલ, ભૈરહવા, ભરતપુર, ઇટાહરી અને દમક સહિત અન્ય મોટા શહેરોમાં વ્યાપક સરકાર વિરોધી પ્રદર્શનો થયા હતા. યુવાનો દ્વારા ઉશ્કેરાયેલા વિરોધ પ્રદર્શનો સંસદ ભવનની બહાર ઝડપથી હિંસક બન્યા હતા, જેના કારણે નેપાળના વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીએ રાજીનામું આપ્યું હતું. વિરોધ દરમિયાન પોલીસે ટીયર ગેસ, પાણીના ગોળા અને ગોળીબાર પણ કર્યો હતો. નેપાળી કોંગ્રેસના ગૃહ પ્રધાન રમેશ લેખકે સોમવારે સાંજે રાજીનામું આપ્યું હતું અને ત્યારબાદ તરત જ કૃષિ પ્રધાન રામનાથ અધિકારી અને આરોગ્ય પ્રધાન પ્રદીપ પૌડેલે પણ રાજીનામું આપ્યું હતું. પ્રદર્શનકારીઓએ રાષ્ટ્રપતિ રામચંદ્ર પૌડેલના નિવાસસ્થાને પણ હુમલો કર્યો અને તોડફોડ કરી.
નેપાળ સાથે ૧૭૫૧ કિમી લાંબા વાડ વગરના આંતરરાષ્ટ્રીય મોરચાની રક્ષા કરતા સશસ્ત્ર સીમા દળ (જીજીમ્) એ નેપાળમાં અશાંતિને પગલે તેની તમામ સરહદી ચોકીઓ અને સંવેદનશીલ સ્થળોએ સુરક્ષા વધારી દીધી છે.
નેપાળમાં વિકસતી પરિસ્થિતિ વચ્ચે, ભારતીય નાગરિકોને સ્થિરતા ન આવે ત્યાં સુધી મુસાફરી મુલતવી રાખવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. હાલમાં નેપાળમાં રહેલા લોકોને ઘરની અંદર રહેવા, જાહેર સ્થળોએ ટાળવા અને સ્થાનિક સલામતી સલાહ તેમજ કાઠમંડુમાં ભારતીય દૂતાવાસના અપડેટ્સનું પાલન કરવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. સહાય માટે, દૂતાવાસે બે હેલ્પલાઇન નંબરો પ્રદાન કર્યા છે: +૯૭૭-૯૮૦૮૬૦૨૮૮૧ અને +૯૭૭-૯૮૧૦૩૨૬૧૩૪, બંને વોટ્સએપ દ્વારા ઉપલબ્ધ છે.
કેપી શર્મા ઓલીના રાજીનામા અને રાષ્ટ્રપતિ રામચંદ્ર પૌડેલ દ્વારા તેમના સ્થાને કોઈ અન્ય વ્યક્તિની શોધ શરૂ થયા પછી, હવે ધ્યાન કાઠમંડુના મેયર બાલેન્દ્ર શાહ પર કેન્દ્રિત થયું છે, જેમને વડા પ્રધાન પદના અગ્રણી દાવેદારોમાંના એક માનવામાં આવે છે.
બાલેન શાહ તરીકે જાણીતા બાલેન્દ્ર શાહે વિરોધીઓને પોતાનો “સંપૂર્ણ ટેકો” આપ્યો.
ફેસબુક પોસ્ટમાં, કાઠમંડુના મેયરે કહ્યું કે આયોજકો દ્વારા નિર્ધારિત ૨૮ વર્ષની વય મર્યાદાને કારણે તેઓ હાજરી આપી શક્યા નથી. જાેકે, તેમણે કહ્યું કે વિરોધીઓના અવાજાે સાંભળવા જરૂરી છે.
“આ રેલી સ્પષ્ટપણે જનરલ-ઝેડનું સ્વયંભૂ આંદોલન છે, જેમના માટે હું પણ વૃદ્ધ લાગી શકું છું,” શાહે ફેસબુક પર એક પોસ્ટમાં લખ્યું.
“હું તેમની આકાંક્ષાઓ, ઉદ્દેશ્યો અને વિચારસરણીને સમજવા માંગુ છું. રાજકીય પક્ષો, નેતાઓ, કાર્યકરો, કાયદા ઘડનારાઓ અને પ્રચારકોએ આ રેલીનો ઉપયોગ પોતાના હિત માટે કરવા માટે વધુ પડતું સમજદાર ન બનવું જાેઈએ,” તેમણે ઉમેર્યું.
ભૂતપૂર્વ રાજા જ્ઞાનેન્દ્રએ મંગળવારે એક દુર્લભ જાહેર નિવેદન બહાર પાડીને યુવાન વિરોધીઓના મૃત્યુ પર દુ:ખ વ્યક્ત કર્યું હતું અને શાંતિ, સુશાસન અને હિંસાથી સંયમ રાખવાની હાકલ કરી હતી.
શાહી પ્રેસ સચિવાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ આ નિવેદન, સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર સરકારી પ્રતિબંધ સામેના ઘાતક પ્રદર્શનો અને ભ્રષ્ટાચાર સામે વધતા લોકોના ગુસ્સાના એક દિવસ પછી આવ્યું છે, જેમાં ઓછામાં ઓછા ૧૯ લોકો માર્યા ગયા હતા.
ભૂતપૂર્વ રાજા, જેમને ૨૦૦૮ માં એક લોકપ્રિય ચળવળ દ્વારા રાજાશાહી નાબૂદ કર્યા પછી ગાદી પરથી ઉતારી દેવામાં આવ્યા હતા, તેમણે વિરોધ પ્રદર્શનોમાં માર્યા ગયેલા લોકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપી, તેમના પરિવારોને સંવેદના આપી અને સેંકડો ઘાયલોના ઝડપી સ્વસ્થ થવાની કામના કરી.
“એ અત્યંત દુ:ખદ અને નિંદનીય છે કે, યુવા પેઢીની કાયદેસર માંગણીઓને સંબોધવાને બદલે, જીવ ગુમાવ્યા અને ઘણા ઘાયલ થયા,” નિવેદનમાં લખ્યું હતું. “હું હિંસાની નિંદા કરું છું, જે શાંતિપ્રિય નેપાળી સમાજના ધોરણની વિરુદ્ધ છે.”
જ્ઞાનેન્દ્રએ નેપાળના યુવાનોને ખાતરી કરવા વિનંતી કરી કે તેમનું આંદોલન હિંસા કે અરાજકતામાં ન ઉતરે અને બાહ્ય તત્વો દ્વારા ઘૂસણખોરી સામે
