નવી દિલ્હીઃ તમે દરરોજ ચલણી નોટનો ઉપયોગ કરતા હશો, પરંતુ શું તમે ક્યારેય આઝાદી પછીની પહેલી 100 રૂપિયાની નોટ જોઈ છે? ઇન્સ્ટાગ્રામ પર રોયલ કૉઇન કલેક્શનના એક વ્યક્તિએ આ નોટને લોકો સામે રાખી છે અને તેના વિશે ઘણી રસપ્રદ વાતો પણ કહી છે. આ 100 રૂપિયાની નોટ સામાન્ય કદથી થોડી મોટી છે. તેમણે જણાવ્યું કે, તેમના પાસે ત્રણ આવી 100 રૂપિયાના નોટ છે. તેમણે નોટનું કદ 4 ઇંચ* 6 ઇંચ બતાવ્યું છે.
100 રૂપિયાની નોટની વિશેષતા-વ્યક્તિએ પોસ્ટમાં નોટ વિશે કહ્યું – ‘મારા પાસે 1960ની તે નોટ છે જે આઝાદ ભારત પછી જાહેર થઈ હતી. આ સૌથી પહેલી સીરિઝની નોટ છે. મારા પાસે તેના ત્રણ ટુકડા છે. તમે જોઈ શકો છો કે આ કેટલા મોટા કદની છે, આજની નોટોથી ઘણી લાંબી-પહોળી લાગે છે. આ નોટ પર વિવિધતા દર્શાવવામાં આવી છે, જેમ કે તેમાં અલગ-અલગ ભાષાઓમાં લખાણ છે. ભારતમાં ચાલતી ઘણી ભાષાઓના શબ્દો આ પર અંકિત છે, જે તે સમયની વિવિધતાને દર્શાવે છે. આ ભાષાઓ દેશની એકતામાં વિવિધતાનું પ્રતિક છે, અને નોટ પર તેમને મહત્વપૂર્ણ સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું.’
નોટ પર જે ડેમ બતાવવામાં આવ્યો છે, તે ઓડિશામાં આવેલો હીરાકુડ ડેમ છે. હીરાકુડ ડેમ વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો, એટલે કે આ ઇલેક્ટ્રોનિક વીજળીનો મોટો સ્ત્રોત છે. આ ડેમ દેશના વિકાસનો પ્રતિક હતો, અને લોકો તેને જોઈને ગર્વ અનુભવે છે. નોટ પર હીરાકુડ ડેમની તસવીર છાપવામાં આવી હતી જેથી સામાન્ય જનતાને દેશની પ્રગતિનો અહેસાસ થાય. 1960ના દાયકામાં ભારતીય નોટો પર આવા પ્રતિકો છાપવામાં આવતા હતા જે સ્વતંત્ર ભારતની સિદ્ધિઓને દર્શાવતા હતા. આઝાદી પછી 1949માં સૌથી પહેલા 1 રૂપિયાની નોટ આવી હતી, જેમાં અશોક સ્તંભનું ચિહ્ન હતું, પરંતુ 1960ની આસપાસ જાહેર નોટો પર હીરાકુડ ડેમ જેવી ઇમારતો અને પ્રગતિના ચિહ્નો આવ્યા. આ નોટ 100 રૂપિયાની હતી, અને તેમનું કદ મોટું હોવાથી તેમને સંભાળવું થોડું મુશ્કેલ લાગતું હતું, પરંતુ તેનું ઐતિહાસિક મહત્વ છે.
આ નોટ આજની નોટોથી અલગ છે કારણ કે તે સમયે મહાત્મા ગાંધીની તસવીર નહોતી. 1950-60ના નોટો પર પ્રાણીઓની તસવીરો, મંદિરો, ડેમ અને સેટેલાઇટ જેવા પ્રતિકો હતા. હીરાકુડ ડેમ પર નોટ રાખવું સન્માનની વાત માનવામાં આવતી હતી, કારણ કે આ દેશની એન્જિનિયરિંગનો કમાલ હતો. ઓડિશામાં આ ડેમ મહાનદી પર બનાવવામાં આવ્યો છે, જે પાણીનો સંગ્રહ કરે છે અને વીજળી બનાવે છે.
