નવી દિલ્હી: મીઠા પાણીના એક માત્ર મુખ્ય સ્ત્રોત તરીકે ધરતી પર વહેતી નદીઓ માનવજાત માટે વરદાન સમાન છે. ગુજરાતની વાત કરીએ કે દેશ કે પછી દુનિયાની, નદીઓનું મહત્ત્વ અને જરૂરિયાત વચ્ચે ક્યાંક કોઈ તફાવત જોવા મળતો નથી. આ સાથે જ ભૌગોલિક સ્થિતિની સામાન્ય જાણકારીની દ્રષ્ટિ કે પછી સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષામાં પૂછાતા સવાલોની રીતે જોઈએ તો પણ દેશ-દુનિયા અને પ્રાદેશિક નદીઓનું જ્ઞાન હોવાનું ખૂબ જ જરૂરી છે. આ સાથે જ આપણે આજે એક એવી નદીઓ વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ, જેની સાથે ઘણા ચોંકાવનારા ફેક્ટ્સ જોડાયેલા છે. તેની સહાયક નદીઓથી લઈને તેના પ્રવાહ, તેની લંબાઈ સહિતની વિગતો ઘણી રસપ્રદ છે.
એમેઝોન નદી વિશ્વની સૌથી મોટી નદી છે, જે જથ્થાની દ્રષ્ટિએ સૌથી વધુ મીઠા પાણીનું વહન કરે છે અને લંબાઈની દ્રષ્ટિએ બીજી સૌથી લાંબી છે. તે જમીનના મીઠા પાણીનો આશરે 20% સમુદ્રમાં વહન કરે છે અને એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં વહે છે. તેનો વિશાળ બેસિન આશરે 7 મિલિયન ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારને આવરી લે છે, જે તેને વિશ્વનો સૌથી મોટો ડ્રેનેજ બેસિન બનાવે છે. સૌથી મોટો બેસિન: એમેઝોન બેસિન 7 મિલિયન ચોરસ કિલોમીટરથી વધુ વિસ્તારને આવરી લે છે, જે તેને વિશ્વનો સૌથી મોટો ડ્રેનેજ બેસિન બનાવે છે.
પ્રવાહ: તેનો સરેરાશ પ્રવાહ પ્રતિ સેકન્ડ આશરે 209,000 ઘન મીટર છે, જે આગામી સાત સૌથી મોટી નદીઓના સંયુક્ત પ્રવાહ કરતા વધારે છે.
લંબાઈ: તે લંબાઈની દ્રષ્ટિએ વિશ્વની બીજી સૌથી લાંબી નદી છે, જે આશરે 6,400 કિમી (4,000 માઇલ) છે.
એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં પ્રવાહ: નદી દર સેકન્ડે આશરે 200,000 લિટર મીઠા પાણીનું એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં વિસર્જન કરે છે.
ઉપનદીઓ: એમેઝોન નદીમાં 1,100થી વધુ ઉપનદીઓ છે.
વરસાદી જંગલ: તે વિશાળ એમેઝોન વરસાદી જંગલમાંથી વહે છે, જે પૃથ્વી પરનું સૌથી મોટું વરસાદી જંગલ છે.
પુલોનો અભાવ: તેના વિશાળ કદને કારણે એમેઝોન નદી પર પુલનો અભાવ છે.
નામકરણ: તેનું નામ ગ્રીક પૌરાણિક કથાઓની યોદ્ધા મહિલાઓ એમેઝોનના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.
નદી ડોલ્ફિન: તે અનેક પ્રકારની નદી ડોલ્ફિનનું ઘર છે. (AP Photo)
દેશો: એમેઝોન બેસિનમાં બ્રાઝિલ, પેરુ, બોલિવિયા, કોલંબિયા, એક્વાડોર, વેનેઝુએલા અને ગુયાના જેવા ઘણા દક્ષિણ અમેરિકન દેશોનો સમાવેશ થાય છે.
