લદ્દાખમાં સિયાચીન બેઝ કેમ્પમાં એક વિનાશક હિમપ્રપાત થયો હતો, જેમાં ત્રણ ભારતીય સેનાના જવાનોના દુ:ખદ મૃત્યુ થયા હતા, અધિકારીઓએ પુષ્ટિ આપી હતી. બચાવ ટીમો હાલમાં શોધ અને રાહત કાર્યમાં રોકાયેલી છે જેથી કોઈ પણ બચી ગયેલા લોકોને શોધી શકાય અને કુદરતી આફતથી થયેલા નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરી શકાય.
વિશ્વના સૌથી ઊંચા યુદ્ધક્ષેત્રોમાંના એક પર હિમપ્રપાત ત્રાટક્યો
નિયંત્રણ રેખા (ન્ર્ઝ્ર) ના ઉત્તરીય છેડે લગભગ ૨૦,૦૦૦ ફૂટની ઊંચાઈ પર સ્થિત સિયાચીન ગ્લેશિયર તેના કપટી ભૂપ્રદેશ અને ભારે હવામાન પરિસ્થિતિઓ માટે જાણીતું છે. આ પ્રદેશમાં તાપમાન ઘણીવાર -૬૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી ઘટી જાય છે, જેના કારણે બચવું અને લશ્કરી કામગીરી અપવાદરૂપે પડકારજનક બને છે. અહીં તૈનાત સૈનિકો માટે હિમપ્રપાત વારંવાર જાેખમનો સામનો કરવો પડે છે.
સિયાચીનમાં જીવલેણ હિમપ્રપાતનો ઇતિહાસ
આ તાજેતરની ઘટના સિયાચીન ક્ષેત્રમાં જીવલેણ હિમપ્રપાતની શ્રેણીમાં વધારો કરે છે. ૨૦૨૧ માં, સબ-સેક્ટર હનીફમાં હિમપ્રપાત થયો હતો, જેમાં બે સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. આ દુર્ઘટના છતાં, છ કલાકની કઠોર કાર્યવાહી પછી ઘણા અન્ય સૈનિકો અને કુલીઓને બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા.
તેવી જ રીતે, ૨૦૧૯ માં, ૧૮,૦૦૦ ફૂટની ઊંચાઈ પર એક ચોકી પાસે પેટ્રોલિંગ કરતી વખતે એક વિશાળ હિમપ્રપાતમાં ચાર સૈનિકો અને બે કુલીઓના મોત થયા હતા. ૩ ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૬ ના રોજ, ૧૯,૬૦૦ ફૂટની ઊંચાઈ પર બીજાે વિનાશક હિમપ્રપાત થયો હતો જેમાં દસ સૈનિકો દટાયા હતા. તેમાંના એક લાન્સ નાયક હનમંતપ્પા કોપ્પડ હતા, જે શરૂઆતમાં બચી ગયા હતા પરંતુ થોડા દિવસો પછી બહુવિધ અંગ નિષ્ફળતાને કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા.
ભારે પરિસ્થિતિઓમાં કામ કરવાના પડકારો
સિયાચીન ગ્લેશિયરને તેની અત્યંત ઊંચાઈ અને પ્રતિકૂળ વાતાવરણને કારણે ઘણીવાર વિશ્વનું સૌથી ઊંચું યુદ્ધક્ષેત્ર કહેવામાં આવે છે. અહીં સૈનિકો દુશ્મનની કાર્યવાહી ઉપરાંત અનેક જાેખમોનો સામનો કરે છે, જેમાં હિમ લાગવાથી, હાયપોક્સિયા અને હિમપ્રપાતનો સમાવેશ થાય છે. તાજેતરની દુર્ઘટના આ વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રનું રક્ષણ કરતા ભારતીય સૈનિકો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા ચાલુ જાેખમોને રેખાંકિત કરે છે.
ચાલુ બચાવ પ્રયાસો અને ભવિષ્યની સાવચેતીઓ
સત્તાવાળાઓએ બચાવ કામગીરીને વધુ તીવ્ર બનાવી છે, ગ્લેશિયરની કઠોર પરિસ્થિતિઓને સંભાળવા માટે સજ્જ વિશેષ ટીમો તૈનાત કરી છે. ભારતીય સેના આ જાેખમી ક્ષેત્રમાં તૈનાત કર્મચારીઓને વધુ સારી રીતે સુરક્ષિત રાખવા માટે સલામતી પ્રોટોકોલની સમીક્ષા કરવાનું ચાલુ રાખે છે.
શોધ ચાલુ રહે છે તેમ, રાષ્ટ્ર તેના બહાદુર સૈનિકોના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરે છે જેઓ વિશ્વના સૌથી પડકારજનક મોરચાઓમાંના એક પર સેવા આપે છે.
